Mens en medemens: casus 1 uitgewerkt

Mijn mening hierover is dat ik het enkel rechtvaardig vind wanneer de student in kwestie een geldige reden heeft voor het te laat indienen. Geldige redenen kunnen zijn dat de computer is gecrasht of in het ergste geval een zieke of een sterktegeval in de familie. Ook is het noodzakelijk dat de student dit tijdig laat weten aan de docent, dat deze persoon ook op de hoogte is.

Mocht de leerling een taak te laat indienen, maar geen excuus hebben, vind ik niet dat deze persoon gelijk mag gequoteerd worden als de rest. Iedere student moet over dezelfde kam gescheerd worden en niemand een privilege zou mogen hebben. Elke student moet hard werken voor zijn punten. Wat ik vind dat wel kan – en soms ook voorkomt – dat veel studenten de deadline niet zullen halen. Dan worden er maatregelen getroffen zoals: het verplaatsen van de deadline. Zo houdt de docent met iedereen rekening. Ik kan begrijpen dat er dan altijd studenten zijn die bijvoorbeeld tot 3 uur ’s nachts nog bezig geweest zijn om hun werk toch nog af te krijgen, om dan de dag erna te horen dat je nog uitstel krijgt. Maar die mensen worden dan gewoon beloond als arde werkers, in mijn ogen toch.

De ethiek, het juist handelen, hangt dus af van situatie tot situatie. De opvattingen, oordelen en beslissingen die genomen worden staan altijd in verband met een bepaalde context, hier in verband met het indienen van een opdracht. Anderzijds hebben we concrete handelingen waarin we uitdrukken wat we goed en slecht vinden.

De casus van de taak te laat indienen kan worden toegepast op het praktisch etisch model. De twee voorwaarden zijn grondhouding aannemen en dialoog uitvoeren. Als docent, maar eigenlijk ook als docent, moet je jezelf kunnen zijn, je kunnen inleven in een ander en de ander accepteren zoals hij is (grondhouding). Ik ben van mening dat personen steeds hunzelf moeten zijn. Wanneer de student zegt dat zijn computer is gecrasht en bijgevolg zijn taak niet op tijd kan indienen, zou de docent zich moeten kunnen inleven in de student. Want het is geen lachertje als als student plots al je documenten weg zijn. Als docent aanvaard je de situatie.

Het is ook altijd belangrijk dat je een gesprek aangaat met de student. Je dient een dialoog te voeren. Je krijgt meer vat op de situatie (dialoog voeren). Je kan vragen aan de student hoe het precies komt dat de computer is gecrasht en wat hij vervolgens zal doen met de documenten. Als je een gesprek aangaat weet de student dat je als docent inzit met de situatie.

Het praktisch etisch model bestaat ook uit vier aandachtspunten: situatie analyseren, zoeken naar handelingsmogelijkheden, motieven verhelderen en effecten inschatten. Door een dialoog te voeren kan de docent het gesprek achteraf analyseren: ‘’Is de student financieel capabel om in korte tijd een nieuwe laptop te kopen? …’’

Daarna kan de docent zoeken naar handelsmogelijkheden, de docent in kwestie kan zich de vraag stellen of het wel rechtvaardig is tegenover de andere studenten dat de ene student zijn taak te laat indient. Het speelt er ook toe of de leerling al eerder dingen te laat indiende, want als dit vaak voorkomt moet het niet blijven goedgekeurd worden. Misschien kan de docent de opdracht over het algemeen nog een week verschuiven, zodat alle studenten nog tijd hebben. Maar dan is het misschien weer niet eerlijk voor die ene student, want hij moet helemaal opnieuw beginnen terwijl de rest eigenlijk al een deel heeft gemaakt. Dit volledige denkproces gaat meteen ook gepaard met het verhelderen van motieven en het inschatten van effecten. 

Het etisch model bestaat ook nog uit drie evaluatiemomenten: intuïties uitspreken, normen verduidelijken en waarden evalueren. De verschillende reacties die spontaan bij de docent kunnen opkomen zijn: ‘’Zal ik wel goed doen voor iedereen? Zal de student in kwestie vinden dat ik juist handel? Zullen alle studenten vinden dat ik juist handel?’’. (intuïties uitspreken).

Daarna verduidelijkt de docent de normen. Iedereen moet gelijk behandeld worden maar iedereen moet ook gerespecteerd worden. Op basis daarvan kan de docent een keuze maken, hij kan de waarden evalueren. Uiteindelijk kan de docent ervoor kiezen de student in kwestie uitstel te geven maar de anderen hun deadline laten behouden. We zijn oud en volwassen genoeg om dit te begrijpen.