Mens en samenleving: kenmerk voor een goede samenleving

Wat is volgens jou het belangrijkste kenmerk van een goeie samenleving?

Een kenmerk voor een goede samenleving is de verbondenheid met anderen. Hiervoor is het belangrijk dat je verbonden bent met jezelf, want je kan je pas goed voelen bij anderen als je je goed voelt in je eigen vel. Wanneer je je goed voelt bij anderen kan je ook samenwerken en zo help je de samenleving erop vooruit.

Je bent niet alleen verbonden met jezelf en anderen, maar ook nog met: materie/voorwerpen, de groep/samenleving en de natuur/het levensgeheel. Dit staat beschreven in een schema van Anouk Depuydt: de-link-wentie:

Verbondenheid met jezelf

Verbondenheid met anderen 

Verbondenheid met materiaal

Verbondenheid met de natuur 

Verbondenheid met de samenleving

Mens en samenleving: belangrijk kenmerk van onze samenleving

Wat is volgens jou het belangrijkste kenmerk van de samenleving waarin wij leven?

Volgens mij is het aspect tijd een heel belangrijk kenmerk van onze samenleving. Ik zie het eerder als negatief. Iedereen zit tegenwoordig in tijdsnood. We worden overrompeld door deadlines en afspraken en het is de bedoeling dat je overal op tijd komt. Geen wonder dat vele mensen kampen met stress of migraine.

Wanneer kan men tegenwoordig nog eens zeggen: ‘’Ik heb alle tijd van de wereld.’’, bijna nooit meer dus. Dit is althans mijn visie erover. Maar dat is nu eenmaal hoe onze samenleving in elkaar zit. We moeten blijven draaien en mogen niet stilvallen, vandaar de deadlines. We moeten ervoor zorgen dat we op schema zitten of er zwaait wat. Mensen zeggen soms ook wel ‘time is money’.

Langst de andere kant is het wel goed dat deadlines worden opgesteld. Anders zou de kans er misschien inzitten dat mensen niets meer doen en lui worden. Maar een beetje meer ontspanning zou denk ik alle mensen goed doen. 

Mens en medemens: casus 1 uitgewerkt

Mijn mening hierover is dat ik het enkel rechtvaardig vind wanneer de student in kwestie een geldige reden heeft voor het te laat indienen. Geldige redenen kunnen zijn dat de computer is gecrasht of in het ergste geval een zieke of een sterktegeval in de familie. Ook is het noodzakelijk dat de student dit tijdig laat weten aan de docent, dat deze persoon ook op de hoogte is.

Mocht de leerling een taak te laat indienen, maar geen excuus hebben, vind ik niet dat deze persoon gelijk mag gequoteerd worden als de rest. Iedere student moet over dezelfde kam gescheerd worden en niemand een privilege zou mogen hebben. Elke student moet hard werken voor zijn punten. Wat ik vind dat wel kan – en soms ook voorkomt – dat veel studenten de deadline niet zullen halen. Dan worden er maatregelen getroffen zoals: het verplaatsen van de deadline. Zo houdt de docent met iedereen rekening. Ik kan begrijpen dat er dan altijd studenten zijn die bijvoorbeeld tot 3 uur ’s nachts nog bezig geweest zijn om hun werk toch nog af te krijgen, om dan de dag erna te horen dat je nog uitstel krijgt. Maar die mensen worden dan gewoon beloond als arde werkers, in mijn ogen toch.

De ethiek, het juist handelen, hangt dus af van situatie tot situatie. De opvattingen, oordelen en beslissingen die genomen worden staan altijd in verband met een bepaalde context, hier in verband met het indienen van een opdracht. Anderzijds hebben we concrete handelingen waarin we uitdrukken wat we goed en slecht vinden.

De casus van de taak te laat indienen kan worden toegepast op het praktisch etisch model. De twee voorwaarden zijn grondhouding aannemen en dialoog uitvoeren. Als docent, maar eigenlijk ook als docent, moet je jezelf kunnen zijn, je kunnen inleven in een ander en de ander accepteren zoals hij is (grondhouding). Ik ben van mening dat personen steeds hunzelf moeten zijn. Wanneer de student zegt dat zijn computer is gecrasht en bijgevolg zijn taak niet op tijd kan indienen, zou de docent zich moeten kunnen inleven in de student. Want het is geen lachertje als als student plots al je documenten weg zijn. Als docent aanvaard je de situatie.

Het is ook altijd belangrijk dat je een gesprek aangaat met de student. Je dient een dialoog te voeren. Je krijgt meer vat op de situatie (dialoog voeren). Je kan vragen aan de student hoe het precies komt dat de computer is gecrasht en wat hij vervolgens zal doen met de documenten. Als je een gesprek aangaat weet de student dat je als docent inzit met de situatie.

Het praktisch etisch model bestaat ook uit vier aandachtspunten: situatie analyseren, zoeken naar handelingsmogelijkheden, motieven verhelderen en effecten inschatten. Door een dialoog te voeren kan de docent het gesprek achteraf analyseren: ‘’Is de student financieel capabel om in korte tijd een nieuwe laptop te kopen? …’’

Daarna kan de docent zoeken naar handelsmogelijkheden, de docent in kwestie kan zich de vraag stellen of het wel rechtvaardig is tegenover de andere studenten dat de ene student zijn taak te laat indient. Het speelt er ook toe of de leerling al eerder dingen te laat indiende, want als dit vaak voorkomt moet het niet blijven goedgekeurd worden. Misschien kan de docent de opdracht over het algemeen nog een week verschuiven, zodat alle studenten nog tijd hebben. Maar dan is het misschien weer niet eerlijk voor die ene student, want hij moet helemaal opnieuw beginnen terwijl de rest eigenlijk al een deel heeft gemaakt. Dit volledige denkproces gaat meteen ook gepaard met het verhelderen van motieven en het inschatten van effecten. 

Het etisch model bestaat ook nog uit drie evaluatiemomenten: intuïties uitspreken, normen verduidelijken en waarden evalueren. De verschillende reacties die spontaan bij de docent kunnen opkomen zijn: ‘’Zal ik wel goed doen voor iedereen? Zal de student in kwestie vinden dat ik juist handel? Zullen alle studenten vinden dat ik juist handel?’’. (intuïties uitspreken).

Daarna verduidelijkt de docent de normen. Iedereen moet gelijk behandeld worden maar iedereen moet ook gerespecteerd worden. Op basis daarvan kan de docent een keuze maken, hij kan de waarden evalueren. Uiteindelijk kan de docent ervoor kiezen de student in kwestie uitstel te geven maar de anderen hun deadline laten behouden. We zijn oud en volwassen genoeg om dit te begrijpen.

Mens en lijden: Pukkelpop 2011

Pukkelpop 2011

Ik heb nog een voorbeeld in verband met lijden over mezelf. Het gaat over de storm op Pukkelpop twee jaar terug.

We stonden allemaal klaar aan het station om te vertrekken, gepakt en gezakt. We waren met een erg grote bende, ik schat zo’n 15 man. Na een veilige reis en veel aanschuiven waren we helemaal geïnstalleerd. De eerste dag is het de gewoonte dat we gewoon op de camping blijven en nog wat bekomen van de lange treinreis. Plots vloog er niet ver van ons een tent omhoog, wat erg raar was want het was mooi weer en het waaide niet en er was ook niemand in de buurt van deze tent. Misschien was dit een voorteken, we weten het nog steeds niet, maar iedereen van onze bende vond dit achteraf gezien vreemd.

De dag erna, op 18 augustus waren we volledig klaar om te gaan feesten. Het was rond 17uur en we trokken naar de weide. Om 18u stipt stuurde mijn mama een smsje: ‘’Is het daar mooi weer?’’. Ik antwoorde: ‘’Ja fantastisch!’’. Maar vijftien minuten erna sloeg het noodlot toe. 

Het begon eerst heel erg hard te regenen, maar wij stonden in een tent, dus we waren veilig. Dachten we. We bleven verder feesten en het begon te hagelen, binnen dan nog. Dit was heel raar was want de tenten waren volledig toe langst boven, dus kon het niet anders dan dat de hagel van langst de zijkanten kwam. Het volk stroomde binnen en er was een hele mensenmassa aanwezig in de tent, wij besloten om een kijkje te gaan nemen naar buiten.

De lucht was donkergroen, ik had dit nog nooit gezien. Plots merkte ik dat er iets aan de hand was. Ik liep samen met een vriendin (want de rest waren we kwijt door de vele mensen) naar een andere tent, want we zagen security en natuurlijk wilden we weten wat er aan de hand was. De mannen van de security namen zakmessen en sneden de tenten door, omdat deze volledig bol stonden door de hoeveelheid water, wat erg gevaarlijk was. Vlak daarna stortte een paal in van de tent, wij stonden op afstand. Ik hoorde overal mensen gillen en weglopen en ik besefte niet meer wat er gebeurde. Het was een stormloop naar de uitgang van de festivalweide. Eens aangekomen op de camping lagen alle partytenten die voorheen rechtstonden, plat. Verschillende tenten waren weggewaaid. Dus ons herkenningspunt om onze kampeerplaats terug te vinden was niet optimaal. We konden gelukkig constateren dat als ons gerief nog intact was, wel waren enkele tenten ondergelopen.

We telden iedereen van onze bende, maar er waren drie personen tekort. We bleven nog een tijdje wachten, maar we waren erg ongerust want we hadden al vernomen van andere mensen dat er doden waren gevallen. Na een uur besloten we om terug te keren naar de festivalweide om ze te gaan zoeken, maar de ingang was afgesloten door de vele schade en niemand mocht nog op het festivalterrein. Na een tijdje kwamen de drie naar buiten. Ik was nog nooit zo gelukkig ze te zien en vloog om hun nek.

We waren terug op de camping, iedereen veilig en wel. Maar toen deed zich een ander probleem voor, het gsm-netwerk was overbelast. Dus je dierbaren contacteren lukte niet. Weten dat zij al dingen hadden gezien op het nieuws kan ik me inbeelden dat ze zeer ongerust waren. Na een tijdje lukte het dan wel. Ik vond het fantastisch om de hoeveelheid solidariteit onder de mensen te zien. Iemand van onze buren had erg koud, maar al zijn kleren waren nat, dus gaf iemand van onze bende een trui. Dit was over de hele camping zo. Maar het is ook normaal, iedereen heeft elkaar nodig en bevond zich in hetzelfde drama.

Uiteindelijk zijn we niet teruggekeerd met de trein, maar heeft een mama van iemand ons komen halen. Wanneer ik thuiskwam was ik zo blij om mijn mama te zien. Ik zette het nieuws op, want ik had meer dan de helft van de schade nog niet gezien of ervan gehoord. Ik begon spontaan te huilen, wetende het feit dat je daar was en dat zo iets gebeurd.

Veel mensen hebben eronder geleden, jammer genoeg ook de ouders van vijf overleden mensen. En er wordt nog steeds onder geleden. Ik ben van mening dat het niemands fout is, niemand kon dit voorspellen, want het was een uitzonderlijke storm. Het is fantastisch om te zien hoe de mensen elkaar bijstonden en nog steeds bijstaan. Ik heb veel respect Chokri Mahassine, want doorheen de vreselijke situatie is ook hij sterk gebleven en voor ons opgekomen. 

Hier is nog een filmpje ter nagedachtenis: http://www.youtube.com/watch?v=AOIT3_i2oeE

Mens en lijden: Oscar et la dame Rose

Mijn mening over de film Oscar et la dame Rose

Ik vind het een prachtige film. Oscar is een jongentje met leukemie en hij weet dat hij zal sterven. Toch blijft hij optimistisch en sterk in zijn schoenen staan, ondanks dat zijn ouders hem niet veel bezoeken door angst. Hij ontmoet Mamie Rose, een vrouw die gedurende de film regelmatig bij hem op bezoek komt en waar hij uiteindelijk een erg goeie band mee schept. Zij vertelt hem over een oude mythe. Volgens die mythe wordt Oscar elke dag 10 jaar ouder. Dit als bedoeling dat hij in zijn laatste twaalf dagen nog alle stadia van het leven kan meemaken. 

Mamie Rose brengt Oscar in contact met God op een erg bijzondere manier; door het schrijven van brieven. God is Oscars steun en toeverlaat, hij begrijpt Oscar. Het laatste wat Oscar schreef was: ‘’Seul Dieu a le droit de me réveiller.” Ik vind dit een prachtig maar tegelijkertijd een aangrijpend zinnetje, het duidt erop dat Oscar zijn volledige leven in de handen van God legt, dat hij erop kan vertrouwen.

Ik heb ooit het boek ‘Oscar et la dame Rose’ gelezen. Er zijn verschillen met de film maar beiden zijn evenveel de moeite waard om te lezen/te bekijken. 

Dit is een schilderij van Oscar. Het schilderij beschrijft Oscar in het begin van het verhaal en op het einde van het verhaal. Zijn linkerhelft ziet er nog vrij gezond uit, maar langst de rechterhelft zie je dat hij moe is en het kleur in zijn ogen neemt weg. Ook zie je dat zijn hart blauw is, dit verwijst naar Peggy Bleu, het meisje waar hij verliefd op is. Ook zie je bij zijn hart twee personen. Deze zijn kleiner geschilderd, maar staan toch dicht bij zijn hart. Dit als reden dat de ouders van Oscar in het begin bang waren om hem te bezoeken, ze zagen er van af, maar op het einde van het verhaal hebben ze hun angst overwonnen en Oscar bijgestaan. Je ziet Oscar liggen op zijn bed, dus uit de ogen van God. Ook zijn de wolken boven Oscar een teken van God. Zijn hersenen zijn roze, dit is normaal, maar het heeft een tweede betekenis. Ze worden gelinkt aan mamie Rose, die hem bijstaat in zijn harde tijden, mamie Rose zit in zijn hoofd. 

Mens en lijden: verschillende culturen

Welke verscheidenheid aan visies merk je op in het omgaan met lijden en dood in verschillende culturen?

Er bestaan twee grote verschillende visies in verband met de dood. De ene visie zegt dat het leven ophoudt bij het afsterven van het lichaam, de andere visie zegt dat de dood een overgang is naar iets, dat je wel verder leeft. Het is als het ware een doorgangspoort naar een nieuw en eeuwig leven of naar een nieuw leven op aarde.

In het christendom, het jodendom en de islam gelooft men dat de dood een doorgangspoort is naar een eeuwig leven bij God.  In het boeddhisme en het hindoeïsme gelooft men in reïncarnatie, met andere woorden: de dood is een overgang naar een nieuw aards leven.

Elke godsdienst heeft zijn eigen visie en deze liggen soms ver uit elkaar, maar toch merken we gelijkenissen. Iedereen rouwt wanneer een persoon heen gaat, maar elke godsdienst gelooft dan we naar een beter bestaan gaan. 

Symbolische doorgangspoort

Mens en lijden: omgaan met mensen die lijden

De elementen die volgens mij belangrijk zijn in het omgaan met mensen die met lijden en sterven te maken hebben?

Er heeft zich recent een gebeurtenis plaatsgevonden in onze familie. 10 jaar geleden werd geconstateerd dat de stiefpapa van mijn stiefpapa kanker had. Tot ongeveer een maand geleden voelde hij zich nog goed, maar hij is al snel beginnen aftakelen. Hij had het zo zwaar dat hij beslist heeft om euthanasie te plegen. Dit tijdens de feestdagen, wat eigenlijk een periode van gezellig samen zijn is. Zelf kende ik hem niet zo goed, maar mijn stiefvader had er wel een goede band mee, want zijn echte papa is ook gestorven op jonge leeftijd. Dus was zijn stiefpapa eigenlijk als een vader voor hem.

Hij wist dat hij ging sterven, maar hij bleef echt heel sterk. Hij heeft alles zelf geregeld, zijn doodskaartje, de begrafenis … Werkelijk alles. Een paar dagen voor het gebeuren werd er officieel afscheid genomen. Hij vertelde aan zijn kleindochter dat zij de laatste zou zijn waar hij naar zou knipogen. Tot op de laatste minuut bleef hij echter heel optimistisch. Hij zei: ‘’Ik ben hier de enigen da nie zit te wenen.’’. Bij het eigenlijke gebeuren vroeg hij aan zijn kleindochter om naast hem te gaan zitten en zijn hand vast te houden. Dit is wat hij wilde. Ik denk dat het heel zwaar moet geweest zijn voor haar, maar ze heeft het gedaan voor hem, omdat hij dit zo wilde en dit hem gelukkig maakte.

Elisabeth Kübler-Ross

Zelf heb ik nog nooit iemand verloren dat echt dicht bij me stond, ik kan dus van geluk spreken. Maar ik heb gezien dat het echt iets met een mens doet. Zijn wilde de hele tijd alleen zijn. Elk mens maakt tenslotte een rouwproces mee, en iedereen doet dit op zijn eigen manier. Het rouwproces volgens Elisabeth Kübler-Ross omvat vijf stappen in de rouwverwerking:

      1.      De fase van de ontkenning

      2.      De fase van de woede 

      3.      De fase van de ruilhandel

      4.      De fase van het verdriet

      5.      De fase van de aanvaarding

Iedereen maakt deze fasen mee, de ene persoon soms allemaal op een dag, de andere persoon doet er soms jaren over.

De belangrijkste elementen vind ik in het algemeen steun krijgen van anderen en niet alleen hoeven te zijn. Hoe je het ook keert of draait, en mens is niet gemaakt om alleen te zijn, dit vind ik toch. Mensen hebben steun nodig van de ander of van de Ander.

Steun kan je bieden door bereid te zijn om te luisteren. Luisteren is niet zo gemakkelijk, je moet je goed kunnen inleven in de persoon en aanvoelen wat hij of zij bedoelt. Het is ook niet gemakkelijk om wat te zeggen tegen een persoon in pijn, je moet goed je woorden uitkiezen.

Het is belangrijk om hen erover te laten praten. Volgens mij hebben mensen er deugd van om af en toe eens te zeggen wat op hun lever ligt. Sommigen hebben het daar moeilijk mee en hebben de neiging om alles op te kroppen, daar dien je respect voor te hebben. Want zoals ik al zei, iedereen rouwt op zijn eigen manier.

Een puntje dat ik ook belangrijk vind is moed geven, maar ik bedoel wel een realistische bemoediging. Hiermee bedoel ik dat je uitspraken moet vermijden waar je niet zeker van bent. Bijvoorbeeld: ‘’Alles komt goed.’’. Maar wanneer je weet, net zoals George, dat het einde van je leven nadert, weet je dat het gedaan zal zijn. Bemoedigende woorden zijn hier moeilijk om te zoeken. Hij was er wel zeker van dat hij er niet alleen voor stond.

Een persoon die lijd moet je warmte geven. Een knuffel of gewoon al een hand vasthouden doet deugd, je toont betrokkenheid op die manier.

Kortom, je moet er gewoon zijn voor die bepaalde persoon. Al deze elementen gelden voor zowel een persoon waarbij hij bijvoorbeeld weet dat hij zal sterven, zoals in mijn persoonlijk voorbeeld, als bij personen die rouwen om een bepaald iemand.