Er heeft zich recent een gebeurtenis plaatsgevonden in onze
familie. 10 jaar geleden werd geconstateerd dat de stiefpapa van mijn stiefpapa
kanker had. Tot ongeveer een maand geleden voelde hij zich nog goed, maar hij
is al snel beginnen aftakelen. Hij had het zo zwaar dat hij beslist heeft om
euthanasie te plegen. Dit tijdens de feestdagen, wat eigenlijk een periode van
gezellig samen zijn is. Zelf kende ik hem niet zo goed, maar mijn stiefvader
had er wel een goede band mee, want zijn echte papa is ook gestorven op jonge
leeftijd. Dus was zijn stiefpapa eigenlijk als een vader voor hem.
Hij wist dat hij ging sterven, maar hij
bleef echt heel sterk. Hij heeft alles zelf geregeld, zijn doodskaartje, de begrafenis
… Werkelijk alles. Een paar dagen voor het gebeuren werd er officieel afscheid
genomen. Hij vertelde aan zijn kleindochter dat zij de laatste zou zijn waar
hij naar zou knipogen. Tot op de laatste minuut bleef hij echter heel
optimistisch. Hij zei: ‘’Ik ben hier de enigen da nie zit te wenen.’’. Bij het
eigenlijke gebeuren vroeg hij aan zijn kleindochter om naast hem te gaan zitten
en zijn hand vast te houden. Dit is wat hij wilde. Ik denk dat het heel zwaar
moet geweest zijn voor haar, maar ze heeft het gedaan voor hem, omdat hij dit
zo wilde en dit hem gelukkig maakte.
.jpg/180px-Elisabeth_K%C3%BCbler-Ross_(1926_-_2004).jpg) |
| Elisabeth Kübler-Ross |
Zelf heb ik nog nooit iemand verloren dat echt dicht bij me
stond, ik kan dus van geluk spreken. Maar ik heb gezien dat het echt iets met
een mens doet. Zijn wilde de hele tijd alleen zijn. Elk mens
maakt tenslotte een rouwproces mee, en iedereen doet dit op zijn eigen manier. Het
rouwproces volgens Elisabeth Kübler-Ross omvat vijf stappen in de
rouwverwerking:
1. De
fase van de ontkenning
2. De
fase van de woede
3. De
fase van de ruilhandel
4. De
fase van het verdriet
5. De
fase van de aanvaarding
Iedereen maakt deze
fasen mee, de ene persoon soms allemaal op een dag, de andere persoon doet er
soms jaren over.
De belangrijkste elementen vind ik in het algemeen steun krijgen van
anderen en niet alleen hoeven te zijn. Hoe je het ook keert of
draait, en mens is niet gemaakt om alleen te zijn, dit vind ik toch. Mensen
hebben steun nodig van de ander of van de Ander.
Steun kan je bieden
door bereid te zijn om te luisteren. Luisteren is niet zo gemakkelijk, je moet
je goed kunnen inleven in de persoon en aanvoelen wat hij of zij bedoelt. Het
is ook niet gemakkelijk om wat te zeggen tegen een persoon in pijn, je moet
goed je woorden uitkiezen.
Het is belangrijk om
hen erover te laten praten. Volgens mij hebben mensen er deugd van om af en toe
eens te zeggen wat op hun lever ligt. Sommigen hebben het daar moeilijk mee en
hebben de neiging om alles op te kroppen, daar dien je respect voor te hebben.
Want zoals ik al zei, iedereen rouwt op zijn eigen manier.
Een puntje dat ik ook
belangrijk vind is moed geven, maar ik bedoel wel een realistische bemoediging.
Hiermee bedoel ik dat je uitspraken moet vermijden waar je niet zeker van bent.
Bijvoorbeeld: ‘’Alles komt goed.’’. Maar wanneer je weet, net zoals George, dat
het einde van je leven nadert, weet je dat het gedaan zal zijn. Bemoedigende
woorden zijn hier moeilijk om te zoeken. Hij was er wel zeker van dat hij er
niet alleen voor stond.
Een persoon die lijd
moet je warmte geven. Een knuffel of gewoon al een hand vasthouden doet deugd,
je toont betrokkenheid op die manier.
Kortom, je moet er
gewoon zijn voor die bepaalde persoon. Al deze elementen gelden voor zowel een
persoon waarbij hij bijvoorbeeld weet dat hij zal sterven, zoals in mijn
persoonlijk voorbeeld, als bij personen die rouwen om een bepaald iemand.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten